آشنایی با مرغ و خروس نژاد لاری
آشنایی با مرغ و خروس نژاد لاری
زیستگاه اولیه مرغ و خروس لاری و منشا نژاد لاری عمدتا به مرکز و جنوب هندوستان یعنی هیمالیا، برمه، سیلان، جزایر مالزی، جنوب جاوه و سوماترا برمی‌گردد که در این مکان ها به صورت وحشی زندگی می‌کرده اند. در ۱۰۰۰ یال قبل از میلاد حضرت مسیح (ع)، مرغ به صورت نیمه وحشی به ایران وارد شد. سپس یونانی ها درحدود ۸۰۰ سال قبل از میلاد در ایران با مرغ آشنا شده و آن را به یونان برده و از آنجا به اروپا وارد شد. پس از کشف قاره آمریکا، مرغ از اروپا به آمریکا رسید و در حال حاضر در اکثر نقاط دنیا پراکنده است. ابتدا مرغ براساس نوع تولید ( گوشتی، تخمگذار و دو منظوره) تقسیم بندی میشد ولی در سال ۱۸۷۳ اتحادیه مرغداران آمریکا، مرغ های جهان را براساس مناطق مختلف دنیا طبقه بندی نمود. بنابراین مرغ های بومی ایران جزو دسته ی مرغان آسیایی و نژادهای شرقی قرار گرفته اند. تاریخ ایران باستان از علاقه شدید ایرانیان به پرندگان و مخصوصا نگهداری مرغ و خروس حکایت میکند. ایران پس از هندوستان مهد اولیه پرورش و صادرات طیور اصلاح شده بوده است. اصلاح نژاد در روزگاران قدیم در حد تبدیل حیوانات وحشی به اهلی معنی میشده و ایرانیان در این مقوله زحمات زیادی کشیدند. بی تردید مرغ و خروس لاری که در حال حاضر از جمله نژادهای خالص ایرانی محسوب میشود از نژاد مالای منشا گرفته که زادگاه آن آسیای جنوبی شرقی است. نقل است که دریانوردان انگلیسی در ابتدا نیمه دوم قرن شانزدهم میلادی، عامل این جا به جایی بودند. در آن روزگار مبادله ی پایاپای کالا نیز رواج داشت. دریانوردان انگلیسی که تعداد قابل توجهی از مرغ و خروس نژاد مالای را از آسیای جنوب شرقی به مقصد انگلستان با خود حمل می‌کردند تعدادی از آن ها را در سواحل خلیج فارس با کالاهای مورد نیاز خود مبادله نمودند. این نژاد بعدا در منطقه لار سیستان و بلوچستان تحت تاثیر عوامل محیطی و با همت اهالی منطقه به فراوانی رسید و از آن جا با نام جدید مرغ و خروس لاری به سایر نقاط کشور ارسال شد. به همین دلیل اکثر مرغ و خروس های جنگی با نام خروس لاری شناخته میشوند. فرم بدن و خصوصیات رفتاری منحصر به فرد نژاد لاری باعث شد این پرنده بسیار مورد توجه علاقه مندان قرار گیرد. آن ها با هدف حفظ خصوصیات این نژاد سعی می‌نمودند از آمیخته گری آن با نژادهای دیگر خودداری کنند و اگر احیانا این آمیخته گری صورت می‌پذیرفت، نتایج آن در اولویت حذف قرار می‌گرفت. بنابراین نژاد اصیل لاری با قیمتی بالاتر بین افراد مبادله و حفظ میشد. در حال حاضر در بسیاری از مناطق جهان مخصوصا بسیاری از کشورهای آسیایی و مشخصا کشورهای در جنوب و شرق مناطق مرکزی آسیا مانند مالزی، اندونزی، هندوستان، پاکستان، افغانستان و ترکیه و حتی بعضی از کشورهای اروپایی افرادی به پرورش و نگهداری نژادهای جنگجو که نام محلی خودشان را دارند و عموما منشا آن ها از همان نژاد مالای میباشد و در ایران در مناطق شمالی، جنوبی، شرق و غرب و به خصوص در مرکز کشورمان پرورش دهندگانی با شور و اشتیاق به نگهداری و پرورش این نژاد ارزشمند مشغولند. مرغ و خروس لاری نیز مانند هر پرنده دیگری دارای نژادها و گونه های خاص خود است. از مهم ترین نژاد های خروس لاری میتوان به خروس لاری ترک، خروس لاری افغان، خروس لاری هندی، خروس لاری ماداگاسکار، خروس لاری برزیلی و... اشاره کرد.
جفتگیری، تولیدمثل و نحوه پرورش جوجه لاری
می‌دانیم که نحوه تولیدمثل غلب پرندگان تخم گذاری است به این ترتیب که مرغ لاری پس از این که دوره تخم گذاری را با گذاشتن ۲۰ الی ۲۵ عدد تخم مرغ، به پایان رسانید وارد دوره کرچ شده و آماده خوابیدن بر روی تخم ها میشود. در این دوره مرغ به صورت غریزی حالت تدافعی به خود گرفته و برای محافظت از تخم ها و در آینده جوجه های خود از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کند. از دیگر تغییرات رفتاری مرغ کرچ میتوان به نحوه تغذیه آن اشاره کرد در این دوره مرغ بسیار کم تر از حد معمول می‌خورد و می‌نوشد و شاید خفته ای یک الی دو مرتبه از روی تخم ها برخواسته و سریعا مقداری آب و غذا خورده و همچنین مدفوع کرده و به بستر باز میگردد. سرعت انجام تمام این کارها را جوری تنظیم میکند که دمای تخم ها تغییر نکند و سرد نشود. این روند به مدت ۲۱ روز ادامه خواهد داشت و پس از آن جوجه ها از تخم بیرون می آیند. برخی تخم ها ممکن است از همان ابتدا فاسد بوده باشند و ممکن است در برخی دیگر جوجه های مرده را مشاهده کنید. در این مرحله مادر کمک میکند تا جوجه ها راحت تر از تخم بیرون بیایند و پس از آن هم به مدت چندماه به ۷وبی هز آن ها مراقبت خواهد کرد تا رشد کنند و بالغ شوند.
سالیانه تعداد دفعاتی که یک مرغ لاری کرچ میشود به سه مرتبه هم خواهد رسید. به‌این ترتیب که با جفت گیری و ایجاد نطفه و پر شدت کیسه تخم، مرغ لاری شروع به تخم گذاری نموده و با گذاشتن ۲۰ تا ۲۵ عدد تخم دوره تخم گذاری را به پایان می‌رساند و وارد مرحله دیگری میشود که اصطلاحا به آن کرچ میگویند. در این دوره مرغ آماده خوابیدن بر روی تخم های خود میشود و در جایی که بیشترین تخم های خود را در آن جا گذاشته مأوا می‌گزیند در این حالت اگر مرغ را به حال خود رها کنید شاید پس از یک هفته دوره کرچ به پایان برسد و مرغ از حالت کرچی خارج شود اما اگر مرغ را بر روی تخم بخوابانید ( تفاوتی نمی‌کند که تخم ها از آن خود مرغ باشد یا مرغی دیگر و یا حتی پرنده ای دیگر) مرغ به مدت ۲۱ روز روی تخم ها میخوابد برای این کار بهتر است بستری از خاک اره تهیه کرده و تخم های نطفه دار لاری را با احتیاط روی آن بچینید سپس مرغ لاری را بر روی تخم های خود بخوابانید. دقت داشته باشید که مرغ خصوصا مرغ لاری که خوی جنگندگی دارد در این دوره پرخاشگر شده و حالت تدافعی به خود می‌گیرد این حالت کاملا غریزی و برای دفاع ار تخم ها و در آینده جوجه هایش است.
برای پرورش جوجه لاری حتما باید شرایط لازم را برای پرور و نگهداری آن در نظر بگیرید. در این راستا بهره گیری از تجهیزات گرمایشی، سرمایشی و تامین هوای تازه با استفاده از سیستم تهویه آنری ضروری میباشد.
علاوه براین جهت بالا بردن کیفیت رشد و جلوگیری از بروز بیماری کاپیتالیسم حتما باید با توجه به تعداد جوجه ها و مرغ ها دانخوری و آبخوری در نظر بگیرید. حضور حشرات و جانوران موذی می‌تواند برای جوجه ها دردسر ساز باشد. از این رو باید قسمت های مختلفی از محیط نگهداری آن ها از جمله دیوار و کف را با سیمان بپوشانید. برای جلوگیری از ایجاد آسیب در پاهای جوجه ها نیز لازم است تا در بستر آن ها از پوشال مناسبی استفاده کنید.
جوجه های مرغ و خروس لاری مانند دیگر پرندگان تاد۲۴ ساعت بعد از خروج از تخم به دلیل تغذیه از محتویات زرده، نیازی به غذا ندارد. در این دوره می‌توانید جوجه ها را با استفاده از محلول آب شکر ۱۰ درصد و یا محلول آب و انرژی پلاس تقویت کنید.
در محیط نگهداری و پرورش مرغ لاری برای جلوگیری از بروز بیماری مختلف باید اقداماتی را انجام دهید. برخی از این اقدامات عبارتند از:
حتماً باید روزانه دانخوری و آبخوری ها را شست و شو دهید.
آب و انواع غذا های تازه و تمیز را به طور مداوم در اختیار پرنده قرار دهید تا در دوره رشد آن با هیچ مشکلی مواجه نشود.
برای افزایش دوام پرنده ها در برابر بیماری و عوامل خارجی باید از مولتی ویتامین های مناسب استفاده کنید.
همچنین فضولات محل نگهداری آن را ۳ روز یک بار پاکسازی کنید تا زمینه برای رشد میکروب و حضور بیماری های مختلف ایجاد نشود.
نژادهای معروف خروس لاری
همانطور که میش تر اشاره شد، خروس لاری در ایران در نژادهای متنوعی پرورش می یابد. در نواحی غربی کشور، نژادهایی دیده میشود که حاصل آمیزش خروس های ترک، ایرانی و افغانی با یکدیگر و به نام "جنگلی" شناخته میشوند. این نژاد بیشتر در استان های کرمانشاه و کردستان رواج دارد. همجنین در این مناطق، نژادهای مالایی و مالاگا نیز وجود دارد که به صورت ترکیبی از گونه های مذکور پرورش یافته اند. در شمال غرب ایران، به ویژه در تبریز و اردبیل، انواعی از نژادهای مالایی و مالاگاج با ترکیبی از خروس های ایرانی و ترک دیده میشود که از نظر زیبایی و قدرت بدنی با سایر گونه های نژاد لاری قابل رقابت هستند. در شمال کشور و سواحل دریای مازندران نیز به دلیل فرهنگ بومی ترکمن ها و علاقه ی دیرینه ی آن ها به خروس جنگی، بهترین نمونه های خروس لاری ایران یافت میشود.
۱. خروس لاری افغان: این واریته حاصل ترکیب خروس های بومی ایران با نژاد افغان است و عمدتا در مناطق جیرفت، یزد، کرمان و زاهدان یافت میشود. در این نوع خروس لاری، سر نسبتا بزرگ، بیضی شکل، کشیده اما محکم و کافت(پهن) است. چشم ها در این نژاد درشت تر از نژادهای چشم نقابی است و تنها در رنگ های سبز مایل به سفید، سفید براق و سبز تیره به لکه های مشکی دیده میشوند. نوک آن ها کافت است و در برخی نمونه ها، انحنای بسیار کمی نیز مشاهده میشود. پاها بلند، نسبتا ضخیم و دارای فلس هایی به رنگ سبز یا سفید هستند. در واریته های اصیل، معمولا رنگ نوک، پا و چشم با یکدیگر هماهنگی دارد. آن ها معمولا بین ۴ الی ۶ دانگ قد دارند. در بیشتر مواقع فاقد ریش هستند، اما در صورت وجود بسیار کوتاه است. تاج آن ها نیز کوتاه و نخودی شکل است.
۲. لاری ترک افغان: از تلاقی خروس های نژاد ترکمن و افغان حاصل شده اند. و کلفت و قد بلند، پاهای کلفت با فلس درشت و به رنگ سفید، زرد و دودی و چشم نارنجی سفید و سبز میباشد. خروس لاری ترک افغان، حاصل آمیزش نژاد ترکمن با نژاد افغان میباشد. معمولا جثه ای درشت، عضلانی و قدرتمند دارد و بدنش بسیار کشیده و استخوان بندی اش محکم است. این نژاد دارای سر بزرگ و گرد، نوک کوتاه و چشمانی به رنگ نارنجی، سفید یا سبز میباشد. پاهای این خروس ها بلند، ضخیم و قوی هستند که باعث میشود در میدان جنگ تحرک بالایی داشته باشند. پرهای بدنشان نسبتا کوتاه، چسبیده و درخشان است و بیشتر در رنگ های تیره، قرمز یا قهوه ای دیده میشود.
۳. خروس لاری چابهاری مینابی: خروس لاری چابهار مینابی معمولا جثه ای متوسط تا درشت دارد و به قدرت بدنی و استقامت بالا معروف است. استخوان بندی او نسبتا درشت و محکم است و پاهایی قوی، نازک و کشیده دارد. پرهای خروس چابهار کمی بلندتر و پرتر از نژادهای دیگر لاری است و اغلب رنگ هایی مثل قهوه ای سوخته، مشکی و خاکستری در آن ها دیده میشود. سرش کمی کشیده تر و کوچک تر، با چشمانی براق و ریزبین است و تاجی کوچک یا خوابیده دارد.
۴. خروس لاری نژاد مالای: اکثر خروس های جنگی خروس های لاری امروزی از نوادگان نژاد اصیل مالای به شمار می آیند. این خروس ها در ابتدا به دلیل ظاهر ایستاده و کشیده، استقامت بالا در برابر شرایط محیطی و بیماری ها، حس قوی جنگاوری و شجاعترین به شهرت رسیدند و به همین دلایل مورد توجه پرورش دهندگان زیادی قرار گرفتند. خروس های مالای معمولا بین ۳ تا ۵ دانگ قد دارند و با ورزش و تغذیه ی مناسب، امکان افزایش دانگ آن ها نیز وجود دارد. ساق پاهای این خروس ها غالبا بدون پر است و پاهایشان در رنگ های مختلفی همچون قهوه ای، مشکی، زرد، ترکیب سیاه و سفید و ترکیب سیاه و شرابی مشاهده میشود.
۵. خروس لاری مالاگاچ: خروس جنگی مالاگاچ که اصالت آن به ماداگاسکار باز میگردد، یکی یکی نژادهای قدیمی در دنیای خروس های جنگی به شمار میرود. این خروس پس از رسیدن به سن بلوغ، به طور طبیعی دچار ریزش پر در ناحیه گردن و پاها میشود. این پدیده ربطی به آسیب های ناشی از جنگ ندارد زیرا در مرغ های این نژاد نیز به صورت ارثی دیده میشود. خروس مالاگاچ، ریشه ی اجدادی بسیاری از نژادهای لاری امروزی محسوب میشود. این پرنده معمولا بین ۳ تا ۵ دانگ قد دارد و در میدان نبرد، با استفاده از تکنیک حمله ی تیز و ضربه ای (بدون نیاز به بال زدن ) مبارزه میکند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع تخم نطفه دار مانند تخم نطفه دار لاری و خرید تخم نطفه دار با کارشناسان شرکت رویال طیور به آدرس وبسایت https://royaltoyur.com مراجعه نمائید.