راه تشخیص جنسیت جوجه مرغ
تشخیص جنسیت جوجه مرغ
تشخیص جنسیت جوجه مرغ و خروس برای مروزش دهندگان و کشاورزان اهمیت دارد، چرا که شناسایی صحیح جنسیت جوجه ها تاثیر مستقیم بر برنامه ریزی های اقتصادی و مدیریتی آن ها دارد. در این مقاله به بررسی اهمیت تشخیص جنسیت در پرورش طیور و روش های مختلف تشخیص جنسیت جوجه جوجه خواهیم پرداخت.
تشخیص جنسیت جوجه مرغ و خروس به دلایل متعددی اهمیت دارد. از جمله این دلایل باید به کاهش هزینه های نگهداری، افزایش بهره وری و برنامه ریزی بهتر برای تولید مثل اشاره کرد. در بسیاری از کشورها، مرغ ها به دلیل تولید تخم‌مرغ و همچنین گوشت، پرورش داده میشوند. در حالی که پرورش خروس ها نیاز به منابع غذایی بیشتری دارد. لذا تشخیص صحیح جنسیت جوجه ها به بهینه سازی منابع کمک میکند.
راه های تشخیص جنسیت جوجه مرغ و خروس
تشخیص جنسیت جوجه مرغ و خروس یکی از چالش های مهم در پرورش طیور است. روش های مختلفی برای شناسایی جنسیت جوجه ها وجود دارد که که زیر به برخی از مهم ترین و کاربردی ترین آن ها اشاره میشود.
۱) روش ظاهرشناسی:
_ رنگ و الگوهای پر: جوجه های نر و ماده دارای رنگ ها یا الگوهای پر متفاوتی هستند. به عنوان مثال جوجه های نر معمولا رنگ پرهای روشن تری داشته و اندازه شاه پرها در آن ها یکسان است. لکه ها یا نوارهای در صورت وجود در برخی نژادها نیز معمولا قهوه ای یا سیاه ولی برای جنس نر عموما سفید یا زرد میباشد. همچنین رنگ کرک های اطراف گردن نرها زرد و سفید و پرهای اطراف کمر تیز می‌باشند. درحالی که کرک های اطراف گردن ماده ها به رنگ نارنجی و قهوه ای با حالتی گرد در اطراف کمر هستند.
_ شکل بدن: جوجه های نر ممکن است بدن بزرگتری نسبت به جوجه های ماده داشته و بر روی صورتشان اضافات گوشتی دیده شود. بدین ترتیب معمولا نرها از نظر جثه بزرگ تر و درشت تر از ماده ها بوده و دارای سر و بدن بزرگ تری و قامتی همیشه راست تر و با ابهت تر نیز هستند.
_ شکل سر و تاج: شکل سر و تاج خروس ها معمولا بزرگ تر و واضح تر از مرغ ها است، با این حال، این روش به میزان زیادی به نژاد و نوع جوجه ها بستگی دارد و در تمامی شرایط کارایی یکسانی ندارد. پس به شرط آن که همگی جوجه ها از یک نژاد باشند این روش پاسخگو است.
_ خار پا و رنگ پا: جوجه خروس ها در یک ماهگی یا بعد از ۳۵ روزگی در بخش ساق پا دارای زائده ای به نام خارپا شده که به راحتی آن ها را از جوجه مرغ ها تفکیک مینماید. بدین ترتیب یکی از راه های تشخیص جنسیت جوجه مرغ و خروس این است که بدانید فقط خروس ها خار پا دارند. البته رنگ پای جوجه خروس ها نیز به طور معمول روشن تر و سفیدتر و دارای قطر بیشتر و انگشتان بزرگ تر از جوجه مرغ ها می‌باشند.
_ رشد و توسعه: در سن ۳ الی ۴ هفتگی در تمامی نژادها، جوجه های تر ممکن است سریع تر از جوجه های ماده رشد کنند و از نظر اندازه و وزن در سنین خاص تفاوت هایی داشته باشند.
_ بافت زیر گلو: پوست شل و حلق آویز در زیر ناحیه منقار در جوجه نر پر رنگ تر و درخشان تر و با رنگ قرمز ظاهر شده درحالی که در جوجه پا به رنگ زرد، سفید یا خاکستری تا مدت ها باقی خواهد ماند.
۲) روش بررسی مقعدی: این روش تشخیص جنسیت جوجه مرغ و خروس شامل بررسی نواحی تناسلی جوجه ها است. با دقت و تجربه میتوان جنسیت جوجه ها را از طریق ناحیه کلواک (مقعد) تشخیص داد. در نرها مقعد دارای برآمدگی و در ماده ها فاقد این بخش است. البته این روش نیاز به مهارت و تجربه داشته تا بر اثر فشار بیش از حد به دستگاه گوارش جوجه ها آسیبی وارد نشود.
۳) روش های علمی و آزمایشگاهی:
_ آزمایش DNA: با استفاده از نمونه برداری از پر یا خون جوجه، از طریق آزمایش DNA جنسیت آن ها را تعیین میکنند. این روش بسیار دقیق است اما هزینه بر و زمان بر است و برای دامداران تازه کار چندان اقتصادی نباشد.
_ آزمایش های ژنتیکی و هورمونی: تکنیک هایی مانند PCR ( واکنش زنجیره ای پلیمراز) می‌توانند به شناسایی جنسیت جوجه ها از روی کروموزوم هلی جنسی به دقت بالا کمک کنند. این تکنیک به ویژه در جوجه هایی که هنوز به بلوغ نرسیده اند، بسیار موثر میباشد.
۴) استفاده از تکنیک های نوین:
_ بیومارکرها: این تکنیک به تشخیص جنسیت جوجه مرغ و خروس در مراحل اولیه زندگی آن ها کمک میکند. به عنوان مثال، استفاده از تصاویر حرارتی به شناسایی تفاوت های دمایی بین جوجه های نر و ماده می انجامد.
_ طیف سنجی لیزر: لیزر یک روش تصویر برداری پیشرفته برای اهداف تجاری بوده و در آن با عکس برداری در آزمایشگاه یک پرتو لیزری کوچک به داخل تخمی که ۳ روز از دوره نهفتگی را گذرانده هدایت شده تا محتویات DNA تخم‌مرغ برای تعیین جنسیت جوجه های آینده بررسی شود. این روش برای تعیین جنسیت تخم های نطفه دار بسیار کاربردی بوده اما هزینه بالایی دارد.
۵) توجه به رفتار: جوجه های ماده آرام تر، مظلوم و گوشه گیرتر از جوجه های نر بوده و اسارت را راحت تر می‌پذیرند. در صورتی که بخواهید آن ها را بگیرید مقاومت کمتری داشته و حالت تدافعی به خود می‌گیرند. در حالی که نرها به صورت غریزی قدرت و جسارت از خود نشان داده و حالت حمله در آن ها حس غالب اوقات است، البته هرچه بزرگ تر میشوند این رفتارها مشهودتر نیز میشود. بدین ترتیب ماده ها فاقد حس رهبری و تسلط جویی بر گروه بوده اما نرها رفتار سلطه گری را در خصوص تملک آب، غذا و محدوده قلمرو بیشتر می‌پسندند. البته تمرکز بر نحوه ی راه رفتن نرها که غالبا یک پای خود را به سمت عقب هدایت میکنند نیز به وضوح قابلیت تشخیص را آسان می‌سازد.
۶) تشخیص صدا: در جوجه های بزرگ تر، صدای جوجه های نر معمولا بم تر از صدای ماده ها است. این روش معمولا زمانی که جوجه ها کمی بزرگ تر میشوند، کاربرد دارد. به گونه ای که در چند ماهگی نرها شروع به خواندن میکنند و حضور خود را بدون گونه اثبات مینمایند.
۷) رنگ سر برای تشخیص جنسیت جوجه رنگی: بدن یک جوجه تا زمانی که به سن ۶ هفتگی برسد با بال های پربار، نرم و کوچک پوشیده شده است. جوجه های نر معمولا دارای سرهایی با رنگ روشن هستند در حالی که ماده ها اغلب سرهای قهوه ای تیره دارند. اگر یک ماده، لکه ها یا نوارهای رو به پایین داشته باشد، معمولا قهوه ای یا سیاه خواهد بود. در مقابل این نشانه ها برای جنس نر عموما سفید یا زرد است. به عنوان مثال، جوجه های نژاد Rhode Island red یا New Hampshire تقریبا رنگ آمیزی طلایی دارند. همچنین ستاره های سرخ یک نژاد وابسته به جنس هستند، بنابراین نر و ماده دارای رنگ های مختلفی هستند. نرها رنگ طلایی مایل به زرد به خود می‌گیرند، در حالی که رنگ ماده ها طلایی مایل به قرمز است. در برخی شرایط نیز می‌توانید جنسیت جوجه یک روزه را با استفاده از مشاهده رنگ پرها حدس بزنید. برخی نژادها الگوهای کم نظیر جنسیتی دارند. به عنوان مثال، جوجه های نر نژاد Barred Plymouth Rocks دارای لکه های زرد روی سرشان هستند.
۸) رشد تاج در طی ۶ هفته: در این مرحله، تاج شانه ای روی سر در جوجه های نر کاملا در حال رشد بوده و اضافات گوشتی در نواحی صورت قابل مشاهده هستند. شما متوجه برآمدگی هایی میشوید که به طور
مستقیم از بالای سر امتداد دارند. پوست تاج نیز قرمز خواهد شد. در مقابل، پوست صورت مرغ ماده زرد و بدن برجستگی خواهد بود.
۹) پرهای ناحیه کمری: اگر مرغ بین ۸ تا ۱۰ هفته سن دارد، پرهای ناحیه کمری را بررسی کنید. جوجه را محکم در دست خود نگه دارید و به محل تلاقی پرهای ناحیه کمری و دم توجه کنید. متوجه خواهید شد که جوجه های نر در این ناحیه دارای پرهای تیز هستند، در حالی که پرهای ماده ها گردتر نرم تر به نظر می‌رسند.
۱۰) بافت زیر گلو: این پوست شل و حلق آویز در زیر ناحیه منقار جوجه قرار گرفته که هر چه جوجه بالغ تر میشود رشد این ناحیه نیز افزایش خواهد یافت. با این حال این ناحیه در جوجه نر پر رنگ تر و یا درخشان تر و رنگ قرمز ظاهر خواهد شد در حالی که در جوجه ماده به رنگ زرد، سفید یا خاکستری باقی خواهد ماند.
۱۱) تشخیص جنسیت جوجه با رنگ جوجه: در این قسمت منظور ما جوجه هایی هستند که برای نمایش الگوی رنگی جنسیتی در جوجه کشی پرورش داده میشوند. به این معنی که شما قادر خواهید بود جنسیت جوجه ها را تقریبا بلافاصله و با دقت بالایی تشخیص بدهید. به عنوان مثال، ستاره های سرخ یک نژاد دارای پیوند جنسیتی هستند. به این صورت که رنگ نرها طلایی زرد بوده و ماده ها طلایی مایل به قرمز هستند.
۱۲) فرم تخم ها برای تشخیص جنسیت جوجه: برخی از نظرهای قدیمی بر این است که تخمی که جوجه ی نر دارد فرمی تیز و تخم ماده فرمی گرد خواهد داشت و فقط با نگاه کردن به شکل تخم‌مرغ میتوان جنسیت جوجه را تشخیص داد. با این حال این روش با گذشت زمان بی اعتبار بوده و در حد حدس و گمان باقی مانده است.
۱۳) تخمگذاری: اگر جوجه شما تخم می‌گذارد، به وضوح یک مرغ بالغ (ماده ) است. این امر می‌تواند در بازه زمانی از سن ۱۲ تا ۳۰ هفته رخ دهد. یک خروس( نر) نمی‌تواند تخم بگذارد، اما ممکن است در همان بازه زمانی مشابه با صدای بلند شروع به خواندن کند.
۱۴) تشخیص جنسیت جوجه ها با شانه ها و ریش ها: همزمان با اینکه خروس ها بزرگ میشوند و حتی در سنین پایین شان آن ها شانه های صورتی و ریش خواهند داشت. در هفته ی ششم شما به طور کلی می‌توانید جوجه های نر و ماده را بسته به نژادشان شروع به مرتب کردنشان بکنید. جوجه نرهای شما شانه ها و ریش های بزرگ تر و برجسته تری نسبت به جوجه ماده ها دارند ولی اگر باز هم یک جوجه ماده ای دیدید که شانه ی بزرگ تر از حد نرمال داشت نگران نباشید. گاهی اوقات مرغ ها که بزرگ میشوند شانه ها رنگ پریده تر میشوند و سپس رشد میکنند تا زمانی که بالغ شوند. یکی از جنبه های مفید برای تعیین جنسیت جوجه ها به وسیله ی ریش و شانه هایشان این است که شانه ی خروس ها زودتر از مرغ ها تبدیل به صورتی مایل به قرمز خواهد شد. شانه ی مرغ ها تا زمانی که آماده تخمگذاری نشده باشند به رنگ قرمز تبدیل نخواهند شد. بنابراین اگر شانه و ریش مرغ ها زمانی که آن ها ۱۸ هفته ای یا بزرگ تر شده باشند یک دفعه بزرگ و قرمز روشن شد نگران نباشید. آن ها ب سادگی در مرحله ی نهایی از بلوغ خود هستند.
۱۵) حرکات پای پرنده: حرکات پای پرنده به خوبی نشان دهنده نر یا ماده بودن جوجه شماست. جوجه نر بزرگتر و هنگام راه رفتن زبل تر است. جوجه نر معمولا یک پای خود را هنگام راه رفتن به سمت عقب هدایت میکند. بهترین و علمی ترین راه برای تشخیص جنسیت جوجه زمان بیرون آمدن جوجه ها از تخم هست که جوجه خروس ها در بال های خود دارای پرهای منظم و یک اندازه هست ولی در جوجه مرغ ها پرهای بال نامنظم هستند.
۱۶) رفتار پرنده در مقابل پاسخ به حمله: همانطور که قبل تر اشاره کردیم جوجه های خروس از شیطنت بیشتری برخوردار هستند و با مرور زمان رفتار سلطه گری بیشتر از خود به نمایش می‌گذارند. داخل سالن خود قدم بزنید و شروع به دست زدن کنید. به طور معمول خروس ها در پاسخ با این حرکت حالت حمله به خود می‌گیرند. در حالی که مرغ ها وحشت زده شده و حالت تدافعی به خود می‌گیرند
لازم به ذکر است که هر کدام از این روش ها مزایا و معایب خود را دارد. به طور کلی ردش های فوق از روی تجربه جمع آوری شده اند و در برخی موارد ممکن است صحیح نباشند. بنابراین بهتر است چند شیوه را به صورت همزمان مورد بررسی قرار دهید تا از نر و ماده بودن آن ها اطمینان به دست آورید.
برای خرید انواع تخم نطفه دار و مشاهده انواع طیور به صفحه اصلی وبسایت رویال طیور مراجعه کنید.